پزشکی اسلامی در دوره ی میانه

دانش پزشکی در روزگار گذشته بر پایه بسیاری از باورها و مسایل فرهنگی و اجتماعی استوار بوده و تقریبا در اغلب موارد ،طبیبان حکمای همه چیزدانی بودند که دانش خود را نه تنها از طبیعت بلکه آمیخته با عقاید و باورهای دینی افسانه اساطیر، جادو و جادوگری تخیلها و حتی خودستایی عرضه میکردند. به همین دلیل مطالعه تاریخ پزشکی در قرون میانه اسلامی با دشواری هایی از این دست مواجه است. از سوی دیگر عمل پزشکی در جهان اسلام از یکسو برآمده از تفکرات و تحولات اندیشه ای است و از دیگر سو شکل دهنده بسیاری از پدیده ها و رفتارهای اجتماعی است. برای توضیح این مسئله نمونه های تاریخی فراوانی را می توان برشمرد از جمله این که چگونه گفتمانهای پزشکی تحت تأثیر نحله های فکری معتزله و اشاعره قرار میگیرند و یا این که مشکلاتی که در فرایند همه گیری بیماریهای ویرانگری چون طاعون و یا ... در جامعه به وجود می آید چگونه مفسران و متکلمان را به بازخوانی اندیشه هایشان وامی دارد. تاریخ نگاری پزشکی در ایران و جهان اسلام عموماً با کلیشه سازی عامه پسندی مبتنی بر پیشرفتها، سرآمدی و تأثیر گذاری بر جامعه علمی جهانی همراه بوده است اما این کتاب به دور از چنین کلیشه هایی درصدد است به طرح بعضی از مباحث نظیر نقش زنان در پزشکی، درمانهای خانگی و مسایل مهمتری چون نهادسازی مراکز ارائه خدمات پزشکی یا بازار خدمات درمانی و نیز مراقبت سلامتی در مناطق روستایی و کم جمعیت در جهان اسلام بپردازد.