لیلی و مجنون منظومهی مثنوی عاشقانهی شاعر نامدار و بلندپایهی ایرانی، نظامی گنجوی است. این منظومه برگرفته از داستانی با ریشهای عربی است. برخی قدمت داستان را به پیش از اسلام نسبت داده و به تمدن بابل منتسب کردهاند. ریشه و قدمت هر چه باشد، این داستان در کلمات نظامی زنده و به شاهکاری جاودان تبدیل شد، چنانکه هیلال، ادیب مصری در اینباره میگوید: «تبدیل یک افسانه محلی به یک اثر بزرگ و گرانبهای هنری تنها از عهدهی کسی مانند نظامی ساخته بود». نظامی البته خود آنچنان اشتیاقی به نظم درآوردن این داستان نداشت تا اینکه شاه شروان از او مطالبه کرد. نظامی روایتهای پراکندهای را که از این داستان وجود داشت، گرد آورد و با جادوی کلمات و شاعرنگی بیبدیلش، یکی از بزرگترین عاشقانههای پارسی را در ۴۷۰۰ بیت آفرید.