علم سلوک از چگونگی سیر حقیقت قلب به سوی حقیقت هستی می گوید و لذا شناخت این دو سیمای هستی پایه انسان شناختی و هستی شناختی علم سلوک به شمار می آید که بررسی پایه انسان شناختی هدف این تحقیق است؛ هدفی که در دو ساحت اتفاق می افتد؛ یکی انسان شناسی سلوکی در سنت عرفانی و دیگری انسان شناسی سلوکی در سنت دینی که انسان شناسی سلوکی - عرفانی به حقیقت قلبی احکام مانند مزاج روحانی، مقامات خمسه، وجوه خمسه و لطئف سبعه می پردازد و انسان شناسی سلوکی - دینی به حقیقت قلبی و دو منطقه نفسانی و روحانی و جنودی که در این دو منطق به نام جنود عقل و جهل هستند می پردازد.