گزارشی کوتاه از فرصت مطالعاتی

این کتاب یکی از «سه کتاب کوچک» است که توانستم به یاری حق، در جریان فرصت مطالعاتی خود در لندن بنگارم. آن دو کتاب دیگر عبارتند از: شمس تبریزی پرسش و فلسفه ادبیات میخانه. در این کتاب می‌خواهم دستاوردهای (تأملاتی و تحقیقاتی) این سفر مطالعاتی را به اختصار بنویسم. نمی‌خواهم و حال و حوصله این را ندارم که جزئیات سفر ـ و آن‌چه جنبه سفرنامه دارد و حاوی گفتنی‌ها و مطالبی است درباره جریانات و رخدادهای سفر، و اخلاق و فرهنگ و رفتار مردم این سرزمین (و نیز دبی و ابوظبی) و تحلیل اوضاع و احوال این جا (و آن‌جا) ـ و شرح ماوقع را بنویسم. البته اگر کسی مایل باشد که یک گفت‌وگو ترتیب دهد، به صورت شفاهی می‌توانم آن‌ها را بیان کنم تا بعدا صورت مکتوب یابد. ناگفته نماند که به باور من پیگیری برای ثبت همه جزئیات و احوال چنین سفرهایی یکی از وظایف دانشگاه‌ها و دولت است، تا هم از سرگردانی و هدررفتن وقت و نیرو و نشاط استاد، و هم از ضایع‌شدن پول و سرمایه مملکت جلوگیری شود. عجیب است که ما تازه باید توتولوژی‌ها را بیاموزیم و از «بدیهیات منسوخ» سخن بگوییم که: «فرصت مطالعاتی، فرصت مطالعاتی است» نه فرصت دوندگی و سرگردانی و تشویش و اضطراب. اگر دانشگاه‌های ما اطلاعات و تجربیات و دانسته‌های هر یک از اساتید را که به فرصت مطالعاتی رفته‌اند، از آن‌ها بگیرند و ثبت و طبقه‌بندی و بایگانی کنند و به ضمیمه اطلاعات و دانسته‌های ضروری درباره کشور مقصد و چگونگی انجام این سفر و تمهید مقدمات آن، در اختیار استادی قرار دهند که عزم سفر مطالعاتی دارد، و یک جلسه توجیهی و توضیحی هم برای او بگذارند، تازه این سفر، سفر مطالعاتی خواهد شد و در نتیجه می‌توان چشم به راه دستاوردعلمی گران‌بها، و ارمغان مطالعاتی نفیس بود.