مقالات ادبی ، زبان‌شناختی

مقالاتی که در این مجموعه گردآوری شده‌اند، طی دو دهه‌ی پنجاه و شصت نوشته شده‌اند و در همان زمان‌ها نیز در نشریات تخصصی یا عمومی انتشار یافته‌اند. زبان در حوزه‌ی برخورد زبانی یک چیز است؛ در حوزه‌ی برخورد ادبی چیزی دیگر. در حوزه‌ی نخست، ابزاری است در خدمت دانش و در حوزه‌ی دوم ماده‌‌ای است برای آفرینشگری، یعنی برابر هنر. در آن‌جا واقعیت‌های موجود جهان را برای ما تصویر می‌کند و در این‌جا واقعیت‌های موجود را به کمک نظام ادبیات، به باد سنجش، اعتراض و بازآفرینی می‌گیرد. کتاب در دو بخش تدوین شده؛ بخش اول درباره‌ی ادبیات و بخش دوم درباره‌ی زبان و زبان‌شناسی است.

حق‌شناس، فرهنگ‌نویس و شاعر، مؤلف و مترجم آثار متعدد در زمینه‌ی ادبیات، زبان‌شناختی، تاریخ زبان‌شناسی و فرهنگ‌های انگلیسی و فارسی بود. وی با این درک که وجه غالب تفکر در ایران اسطوره‌ای و ادبی است، بر آن بود که به هرج‌و‌مرج ادبی در زبان فارسی سروسامان بخشد. او در هر دو زمینه‌ی زبان‌شناسی و آواشناسی آگاه و استاد بود و به ادبیات و مسائل نظری ادبی تعلق‌خاطر بسیار داشت. آواشناسی، بازگشت دیالکتیک، بودا، تاریخ مختصر زبان‌شناسی، تولستوی، رمان به روایت رمان‌نویسان، زبان (دو اثر ترجمه‌ای از آثار بلومفیلد و ساپیر)، فرهنگ معاصر هزاره‌ی انگلیسی ـ فارسی، مقالات ادبی زبان‌شناختی و وطن‌فروش از آثار تألیفی و ترجمه‌ای حق‌شناس محسوب می‌شوند. کتاب فرهنگ معاصر هزاره‌ی انگلیسی ـ فارسی در بیستمین دوره‌ی انتخاب کتاب جمهوری اسلامی ایران به عنوان اثر برگزیده انتخاب شد. این نویسنده‌ی توانای کشورمان از نوجوانی شعر می‌سروده و تخلص حق‌شناس را برای خود برگزیده ‌است. علی‌محمد حق‌شناس در ۱۰ اردیبهشت سال ۱۳۸۹ به علت بیماری درگذشت.