بحران در آگاهی اروپایی

این کتاب، چنانچه به زبانی استعاری سخن بگوییم، شرح «سفری دریایی» است، سفر در دریای اندیشة اروپایی؛ اما از منظری دیگر، شرح مشاهدات ناظری ایستاده در خشکی و ساحل امن از وضعِ کشتی‏های گرفتار طوفان در دریای اندیشه است. این منظر دوگانه، از یک سو، نمایانگرِ بحرانِ خودِ نویسنده در این «سفر دریایی» است که با اندیشه‏ها و ایده‏های گوناگون به‏مثابة طوفان‏ها، سواحل و بندرگاه‏های بیگانه، صخره‏ها، فانوس‏های دریایی، و آب‏های کم عمق مواجه، دچار «کشتی شکستگی» شده و با چسبیدن به تخته پاره‏ای امواج او را به ساحل آورده‏اند؛ و از سوی دیگر، ایستاده بر ساحلی امن، تا آنجا که در دید او بوده است، به گزارش مشاهدات خود از چگونگی مواجهة انسان اروپایی، در دریای بی‏کران و طوفانی زندگی، با بحران‏ها پرداخته است. بحران در آگاهی اروپایی، ضمن اینکه برخی از وجوه بحران‏های انسان اروپایی را نمایان می‏کند، حکایت از این دارد که انسان مدرنِ اروپایی چگونه با این بحران‏ها ـ به‏ویژه سیاسی ـ مواجه شده و با «اثبات خویشتن خرد مدرن» از آن‏ها عبور کرده است، هرچند در مواقعی موج‏های سهمگینِ برخی از بحران‏ها، کشتی او را به سمت صخره‏ها یا آب‏های کم‏عمق کشانده و حتی بدنة کشتی او را شکافته و تا مرز غرق شدن برده است؛ اما همچنان هر بار با قدرت بیش‏تر از آن‏ها عبور کرده و «بحرانْ اندیش» شده است.