بحران در آگاهی اروپایی 1

این کتاب، چنانچه به زبانی استعاری سخن بگوییم، شرح «سفری دریایی» است، سفر در دریای اندیشة اروپایی؛ اما از منظری دیگر، شرح مشاهدات ناظری ایستاده در خشکی و ساحل امن از وضعِ کشتی‏های گرفتار طوفان در دریای اندیشه است. این منظر دوگانه، از یک سو، نمایانگرِ بحرانِ خودِ نویسنده در این «سفر دریایی» است که با اندیشه‏ها و ایده‏های گوناگون به‏مثابة طوفان‏ها، سواحل و بندرگاه‏های بیگانه، صخره‏ها، فانوس‏های دریایی، و آب‏های کم عمق مواجه، دچار «کشتی شکستگی» شده و با چسبیدن به تخته پاره‏ای امواج او را به ساحل آورده‏اند؛ و از سوی دیگر، ایستاده بر ساحلی امن، تا آنجا که در دید او بوده است، به گزارش مشاهدات خود از چگونگی مواجهة انسان اروپایی، در دریای بی‏کران و طوفانی زندگی، با بحران‏ها پرداخته است. بحران در آگاهی اروپایی، ضمن اینکه برخی از وجوه بحران‏های انسان اروپایی را نمایان می‏کند، حکایت از این دارد که انسان مدرنِ اروپایی چگونه با این بحران‏ها ـ به‏ویژه سیاسی ـ مواجه شده و با «اثبات خویشتن خرد مدرن» از آن‏ها عبور کرده است، هرچند در مواقعی موج‏های سهمگینِ برخی از بحران‏ها، کشتی او را به سمت صخره‏ها یا آب‏های کم‏عمق کشانده و حتی بدنة کشتی او را شکافته و تا مرز غرق شدن برده است؛ اما همچنان هر بار با قدرت بیش‏تر از آن‏ها عبور کرده و «بحرانْ اندیش» شده است.