سفرنامه ی جیمز مونسریف بالفور

دولت انگلیس برای اجرای مفاد قرارداد ،1919 آرمیتاژ اسمیت – معاون سابق خزانه داری بریتانیا – را در سال 1338ق. به ایران اعزام کرد. وی در رأس گروهی از مستشاران امور مالی به ایران آمد، اما به دلیل مخالفت های گسترده با قرارداد، نتوانست کاری انجام دهد و بعد از پنج ماه، به انگلیس بازگشت. با وجود این، دستیارش جیمز مونسریف بالفور در ایران ماند و بعد از کودتای سوم اسفند، مدتی با سیدضیاء همکاری کرد؛ ولی پس از سقوط کابینة سیدضیاء، او نیز به ناچار از ایران خارج شد.
بالفور در مدت اقامتش در تهران که بیش از چهارده ماه به طول انجامید، برای شناخت بهتر وقایع پس از انقلب مشروطیت ایران، با دقت و کنجکاوی بسیار، اطلاعات ارزشمندی دربارۀ اوضاع اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ایران به دست آورد. بنابراین، در سفرنامه اش،
گزارش های ارزشمند و منحصربه فردی را دربارۀۀ طیف گسترده ای از مسائل از قبیل نظام مالی و اداری ایران، ادیان و اقلیت های مذهبی، روابط روسیه و انگلیس با ایران، عملکرد کابینه های دوران مشروطیت، ناآرامی های شمال ایران، کودتای سوم اسفند و دلیل ناکامی سیاست های انگلیس در ایران ارائه داده است. به علوه، به تحولت عراق، فلسطین، عربستان و برخی دیگر از کشورهای آسیایی نیز علقه مند بود و دلیل و چگونگی استقرار یهودی ها در فلسطین را از منظری متفاوت بررسی کرده است.