گزیده هایی ازآثار پیشگامان روانشناسی درایران

روان‌شناسی در ایران قدمت زیادی ندارد، مخصوصاَ اگر بخواهیم آن را به‌عنوان رشتۀ مستقل دانشگاهی به حساب بیاوریم. اما این تاریخ کوتاه در ایران، تاریخی پراهمیت و افتخارآفرین بوده است. افرادی پرچم‌دار این حرکت علمی بودند که سخت شیفتۀ دانش و فرهنگ و آزادگی بودند و جملگی با تمام نیرو سعی کردند آموخته‌ها و دریافت‌های خود را، سخاوت‌مندانه و دل‌سوزانه، به نسل‌های جدیدتر منتقل سازند. از مشخصات بارز این پیشگامان، اعتقاد عمیق آنان به علم از یک سوی و نگرش به دستاوردهای جدید در پرتو میراث فرهنگی و تاریخی ایران، از سوی دیگر بود. این روان‌شناسان همگی به ادبیات فارسی عشق می‌روزیدند؛ با تاریخ و فرهنگ ایران آشنا بودند؛ و هرکدام، دست کم، یک یا دو زبان خارجی را می‌دانستند. عده‌ای از آنان در برابر اصطلاحات خارجی معادل‌هایی وضع کرده‌اند که هنوز به کار می‌روند و حکایت از ظرافت، تیزبینی و نازک‌اندیشی آنان می‌کند. این روان‌شناسان درعین حال که روان‌شناسی را جزء علوم طبیعی می‌شمردند و بر کاربرد روش تجربی و آزمایشگاهی در تحقیقات روان‌شناختی تأکید می‌کردند، وجه کاربردی روان‌شناسی را مخصوصاَ در زمینۀ تعلیم و تربیت، سنجش توانایی‌های ذهنی و مداخله‌های روان‌شناختی، در برنامۀ آموزشی خودشان قرار داده بودند. آن چه این بزرگان انجام دادند، معرفی روان‌شناسی به جامعۀ علمی بود.