پرسش های بی پاسخ در سالهای استثنایی

کتاب پرسش‌های بی‌پاسخ در سالهای استثنایی، خاطرات مهندس احمد زیرک‌زاده، فعال سیاسی، نماینده‌ی مجلس و از بنیان‌گذاران حزب ایران بوده که به کوشش ابوالحسن ضیاء ظریفی و خسرو سعیدی‌ منتشر شده است. احمد زیرک‌زاده در زمستان سال ۱۲۸۶ خورشیدی در یک خانواده‌ی یزدی مقیم تهران به دنیا آمد. پدرش، میرزا زیرک، روحانی اهل سفری بود که در یکی از مسافرت‌هایش با مردی سپه نام، خانی بختیاری، دوست شد. سپه خان میرزا زیرک را به تهران برد که احمد متولد شد. خانواده‌ی احمد به دهکرد، شهرکرد فعلی، مهاجرت کردند.

میرزا زیرک هنگام سفر با فرزندان خوانین بختیاری به فرانسه، احمد را همراه خود برد. احمد پس از بازگشت به ایران در سال 1314، پس از اعتصاب مهندسین و واقعه‌ی بیست شهریور، به عنوان عضو هیئت مرکزی کانون مهندسین انتخاب شد و فعالیت سیاسی‌اش را با فریور، مهدی بازرگان، کاظم حسیبی، بهنیا و عده‌ای دیگر از دانش‌آموختگان فنی آغاز کرد. او پس از مدتی همراه با دوستانش ـ فریور، شفق، عبدالله معظمی، نظام‌الدین موحد، کریم سنجابی، رضوی و… ـ حزب ایران را پایه‌گذاری کرد که یکی از ستون‌های اصلی جبهه‌ی ملی ایران بود. زیرک‌زاده در جریان کودتای 28 مرداد همراه با دوستانش در خانه‌ی دکتر مصدق بودند. هنگام گریختن به خانه‌ی همسایه یک پای او آسیب جدی دید. او سال‌ها پس از این کودتا خاطراتش را بیان کرد که زیر عنوان پرسش‌های بی‌پاسخ در سالهای استثنایی منتشر شد.

این کتاب که در واقع نگاهی است به تاریخ ایران در دوران پهلوی به دو بخش تقسیم شده است. بخش نخست به رضاشاه و جنبه‌های گوناگون زندگی خصوصی و سیاسی‌اش می‌پردازد: نحوه‌ی برآمدن، قدرت گرفتن، رابطه با دین و روحانیون، روش‌های کسب قدرت، عملکرد سیاسی، سقوط و تبعید. بخش دوم به فرزندش محمد‌رضا اختصاص داده شده است: رابطه‌ با فراماسونری، چهره‌های مشهور، روحانیان، دول قدرتمند جهان و…