اولین پایان نامه دکتری در رشته زبان و ادب فارسی، در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران به قلم مرحوم استاد دکتر محمد معین به تصویب اعاظم علمای زبان و ادب کشور رسید و سالیان پس از آن، نگارش و تدوین رسائل بعدی تداوم و رواج یافت. تا آنکه اهمیت تألیف فهرستی توصیفی درباره رساله های مذکور، آقای دکتر سید ابراهیم دیباجی که در آن زمان استاد فلسفه دانشگاه تهران بود برآن داشت تا دست در کار این موضوع مهم شود و به عنوان سرپرست کتابخانه دانشکده ادبیات فارسی دانشگاه تهران به گردآوری اطلاعات متعلق به رساله های دکتری در رشته مزبور بپردازد. همچنین با برخورداری از مهارت در کار فهرست نویسی نسخ خطی و تجربه در تهیه فهارس کتب چاپی، عزم خود را جزم کرد تا مجموعه این اطلاعات ارزشمند را با همکاری آقای حسن فقیه عبداللهی و خانم طاهره امینی، ذیل عنوان اثر حاضر، و البته با تأخیری ناخواسته، در سال 1396 به زیور طبع بیاراید.
در فهرست پیش روی، اطلاعاتی درباره رسائل دکتری فضلای داخل و خارج و همچنین رساله های دانشجویان از اقصی نقاط جهان آمده است که مطالعه آن نه تنها برای ادب پژوهان ایرانی و ایران دوستان خارجی، بلکه برای قاطبه اندیشه مندان، خالی از فایده نیست.