ماهنامه شرق

نشریات ادواری در هر دوره آیینهٔ تمام‌نمای تاریخ سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ادبی و بیانگر سیر تطور اندیشه‌ها و تحولات جامعه در آن دوره‌اند و جزء جزء مطالب آنها، حتی اطلاعیه‌ها و آگهی‌های مندرج در آنها، هر یک نمایانگر گوشه‌ای از زندگی اجتماعی و نگاه و نگرش افراد جامعهٔ آن روز به مسائل و موضوعات خاص آن دوره است.
داستان به وجود آمدن و ‌رفتن هر یک از این نشریات خود حکایتی دیگر است و کوتاهی و بلندی عمر آنها بیشتر به خوش اقبالی و بداقبالی آنها تعبیر باید گردد. همه آمدند که بمانند و طرحی نو دراندازند. اما زمانه با آنها نساخت و در نیمهٔ راهی که پیمودند یکی پس از یک شماره و دیگری یک ماه و سومی یک سال و ... رفتند.
بی شک امروزه محققان، برای هر پژوهش جامع و کامل نیازمند مراجعه به نشریات ادواری در دوره و موضوع مورد نظر خویش هستند. از طرف دیگر هر یک از این نشریات خود جنگی است سرشار از تنوع که تورق آن برای خوانندگان دانش پژوه شوق انگیز و خاطره برانگیز است و آنان را به روزگاران دور و درازی می کشاند که شاید از آن کم اطلاع و حتی بی اطلاع باشند.
نخستین شمارهٔ مجلهٔ شرق به مدیریت محمد رمضانی و زیر نظر هیئت تحریریه در سال 1303 در 64 صفحه با قطع رقعی انتشار یافت. پس از آن به مدت یک سال و نیم متوقف شد و ‌دوباره در فروردین 1305 انتشار یافت و مجدداً به مدت چهار سال تعطیل گردید. مرحوم رمضانی در سال 1309 تصمیم گرفت برای سومین بار مجلهٔ شرق را انتشار دهد و این بار مسئولیت آن را بر عهدهٔ زنده‌یاد سعید نفیسی گذارد. سعید نفیسی ظرف سیزده ماه، دوازده شماره از این مجله را منتشر کرد. تاریخ آخرین شماره بهمن 1310 است.
دورهٔ این مجله دربردارندهٔ آثاری است از سعید نفیسی، عباس اقبال، غلامرضا رشیدیاسمی، نصرالله فلسفی، میرمحمد حجازی، مسعود فرزاد، عبدالحسین میکده، سلطان قهرمانی، بزرگ علوی، پژمان بختیاری، علی دشتی، سیدمحمد محیط طباطبایی، سیدعبدالله سیار، محمدتقی بهار،عبدالرحمن فرامرزی و ... . با وجود آن که سال‌ها از توقف انتشار مجلهٔ شرق می‌گذرد، هنوز هم این مجله به عنوان یکی از منابع قابل استناد مورد استفادهٔ پژوهشگران قرار می‌گیرد.