دیوان اثیرالدین آخسیکتی

کتاب حاضر همانطور که از نام آن پیداست، دیوان اشعار اثیرالدین آخسیکتی می‌باشد که مرحوم دکتر رکن‌الدین همایون فرخ ضمن افزودن شرح حال مفصل و مقایسهٔ ایشان با شاعران معاصر و بیان نظرات برخی از بزرگان ادب فارسی دربارهٔ ایشان، متن اشعار را از مقایسهٔ هشت دیوان و منتخب دو جنگ گردآوری، تصحیح و مقابله نموده است .
اثیر الدین آخسیکتی شاعر پارسی‌گوی معروف قرن ششم و منسوب به آخسیتک از فرغانه می‌باشد. او در شعرش خود را "اثیر" و "اثیر آخسیکتی" نامیده، لیکن تذکره‌نویسان از او با نام اثیرالدین آخسیکتی نام برده‌اند. او ریاضی، حکمت، طب، نجوم، منطق، فقه، اصول و کلام می دانسته و بر ادبیات عرب تسلط داشته است.
اثیرالدین در قالب‌های شعری قصیده، غزل، قطعه و رباعی شعر می‌سروده است. شعر اثیر همانطور که شیوهٔ رایج روزگار او بوده، برخوردار از مغلق‌گویی، استعمال لغات مهجور عربی و فارسی و به کار بردن اصطلاحات فلسفی، حکمی، نجوم و الهیات می‌باشد، هرچند که اثیر کوشیده تا آنجا که مقدور بوده خود را از این قید برهاند و سخن خود را با زبانی ساده بیان کند.
سبک اثیر ترکیبی از سبک خراسانی و عراقی می‌باشد. او با تلفیق جلال و شکوه و طنین سبک خراسانی با لطافت و روانی و ملاحت سبک عراقی، سبک جدیدی را به وجود آورده که بسیار دلنشین و مطبوع است. او از استعارات و تشبیهات و معانی دور از ذهن خصوصاً در غزل سرایی دوری نموده است.
به نظر می‌رسد اثیر از برخی شعرا چون خاقانی، انوری ابیوردی و سنایی متأثر بوده است. او خصوصاً در غزل پیرو نحوهٔ تفکر عرفانی سنایی غزنوی می‌باشد.