کتاب حاضر شامل نوزده مقاله از دکتر شیرین بیانی است که یا به مناسبتهای گوناگون بر قلم آمدهاند و یا به گونهٔ سخنرانی در همایشهای بینالمللی ایراد گردیدهاند و همهٔ آنها در مجلات معتبر تاریخی-ادبی و یا در یادنامهها به چاپ رسیدهاند.
اولین این سلسله مقالهها مربوط به جشن مهرگان است که نماد برداشت محصول و شگون و باروری است و آخرین آنها دربارهٔ «زندگی نامهٔ ملکزاده بیانی» بانویی فرهیخته است که جزء زنان شهیر تاریخ معاصر ایران به شمار میآید و سپس سیری گذرا در تاریخچهٔ هنر نقاشی ایران در دوران اسلامی. عناوین کامل مقالات عبارتند از :
1. جشن مهرگان یکی از دو عید بزرگ ایران باستان
2. کاسیها، نیروی برتر زاگرس در عهد کهن
3. جایگاه زن در عیلام عهد کهن
4. آناهیتا و آتوسا دو بانوی آسمانی و زمینی ایران باستان
5. نظری بر روابط سیاسی، فرهنگی و تمدنی ایران و یونان در عهد هخامنشی
6. خیام و یاد ایران باستان
7. دنیای مغول در تاریخ ایران
8. اغول غایمیش و مسئلهٔ حاکمیت و نظام حکومتی در نزد مغول
9. جایگاه زن در دستگاه خلافت عباسی و نقش ایرانیان در این جایگاه
10. اوضاع اجتماعی و فرهنگی بغداد در عهد ایلخانی - عصر احمد سهروردی
11. نظری گذرا بر وضع سکه در دوران ایلخانی - همراه با پژوهشی از ملکزاده بیانی
12. عصر فرمانروایی سلطان حسین بایقرا، اوج شکوفایی فرهنگ و تمدن عهد تیموری
13. امیرعلیشیر نوایی، دیوانسالار، دانشمند و ادیب شهیر عهد تیموری
14. رشیدالدین فضل الله، الگوی امیرعلیشیر نوایی
15. سلطان علی مشهدی و تکامل خط نستعلیق
16. تاریخ نگاری در ایران و هویت ملی از ابتدا تا عهد تیموری
17. تاریخچهٔ ساروق، شهری از جبال
18. ملکزاده بیانی، بانویی فرهیخته در گذرگاه تاریخ معاصر ایران
19. سیری گذرا در تاریخچهٔ هنر نقاشی ایران دوران اسلامی از ابتدا تا عهد قاجار