عصر قوهای زبان بسته

رمان عصر قوهای زبان‌بسته که بیشتر از زبان دو کودک به نام‌های علی و عایشه، از دو طبقه اجتماعی متفاوت روایت می‌شود، وقایع منتهی به کودتای 12 سپتامبر 1980 ترکیه را روایت می‌کند. البته این روایت بیشتر بیانگر دوران زندگی سه نسل آن روزگار است،. طی وقایع سیاسی و اجتماعی که برای مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها، پدر و مادرها و کودکان در سال‌های دهه 80 است. و جالب اینکه آن وقایع بسیار آشنا و در هر دوره تکرار می‌شود،. چنان‌که اجه تملکوران ایشان در مصاحبه‌ای اوضاع سیاسی و اجتماعی ترکیه در دهه دوم قرن بیست‌ویکمی را مشابه وضعیت سال‌های دهه 80 و تکرار همان وقایع وضعیت می‌داند. او متولد 1973 است که خود هم‌سن‌وسال عایشه در رمان است، و گو خاطراتش از وقایع آن سال‌ها را مرور و یادآوری می‌کند. علی که خانواده او از علوی‌های ساکن سیران‌باغلار است و دچار نوعی اختلال اوتیسم است و زمانی که حالت روانی‌اش رو به وخامت می‌گذارد باید تکه نخی را در دست گرفته به آن تمرکز کند تا حالش تغییر نیابد و این‌گونه بر خود و اوضاع تسلط یابد. بالاخره اما او تصمیم می‌گیرد خود را از وابستگی به نخ‌ها رها کند، حالتی که گویا کاملاً می‌تواند نمادی باشد از وضعیت جامعه و مسئله رهایی و آزادی. وقتی به ویژگی‌های زبانی و بیانی در رمان نگاه می‌کنیم، با سبکی ساده و قابل‌فهم مواجه می‌شویم. این واقعیت که شخصیت‌های اصلی کودک هستند باعث شده است که از زبان به شکلی ساده استفاده شود. جملات کوتاه‌اند و معمولاً به صورت عبارات دارای فعل کامل ظاهر می‌شوند. هیچ توصیف طولانی یا تحلیل روان‌شناختی در اثری که از نگاه یک کودک روایت می‌شود وجود ندارد. این رمان در مجموع شامل نوزده فصل است و هر فصل مانند کتاب‌های درسی کودکان نام‌گذاری شده تا به‌عنوان یکی از امکاناتی که روایت کودک در اختیار نویسنده قرار داده، پیامی را با بخش‌ها و عنوان‌های فرعی به خواننده انتقال بدهد و تلاش کند او با داستان از زاویه دیگری نیز ارتباط بگیرد. از دیگر ویژگی‌های رمان جنبه فرمی آن است. از آن‌جا که علی می‌تواند نوشته‌های ریز روزنامه‌ها و کتاب‌های غیردرسی را هم بخواند و عایشه فقط نوشته‌هایی با حروف درشت‌تر را می‌تواند بخواند، نویسنده همین ویژگی شخصیت‌ها را به فرم کتاب نیز انتقال داده و از دو اندازه? فونت متفاوت در رمان استفاده کرده است. باید خاطرنشان کرد که این رمان در ترکیه با نام دویر، به‌معنای تحول، انقلاب، دوره منتشر شد و در ترجمه به زبان‌های آلمانی و انگلیسی به عصر قوهای زبان‌بسته تغییر نام داد. استقبال فرهیختگان و اساتید دانشگاه‌ها و جامعه‌شناسان ترکیه از این رمان و ترجمه و انتشار آن در اروپا، رمان دوران را جزو برترین رمان سال‌های‌های اخیر ترکیه کرد.