شهر پژوهی

شاید یکی از جذاب‌ترین و مؤثرترین بسترهای شهرپژوهی ـ در کنار مطالعه بر روی فضاها و اجتماعات شهری ـ پژوهش در آثار برجسته و چندوجهیِ هنری‌ باشد. آن هم هنرمندانی که زمینه‌های سبک‌شناختی و زیبایی‌شناسانه‌ی‌ آثارشان، بستری تکثرگرا برای کاویدن و پژوهیدن در این زمینه را فرآهم آورده است. قطعه‌ی موسیقی «‌''33 '4‌ سکوت»، اثر معماری «خانه‌ی سکوت» و فیلم جاده‌ی مالهالند با تکیه بر سکانس «باشگاه سکوت»، سه اثر با ویژگی‌های نام‌برده‌اند. این آثار با اتهاماتی از این دست نیز مواجه‌اند: ضد‌سینمایی (فیلم جاده‌ی مالهالند به دلیل پیچیدگی بالای شخصیت‌پردازی و روایت مفرط زمان‌پریش‌اش)؛ ضدموسیقایی (قطعه‌ی ”33 '4‌ سکوت به دلیل عدم استفاده از متریال سازی‌، آوازی و حالات موسیقایی و تنها استفاده از عنصر سکوت مطلق)؛ ضدمعماری اجتماعی (خانه‌ی سکوت به دلیل قرارگیری مفهوم خانه [فردگرایی] در برابر مسکن [با رویکرد سوسیالیستی]). این ضدیت‌ها در مفهوم مشترکی که این سه اثر را به هم پیوند می‌زند ـ یعنی «سکوت» ـ باز تشدید می‌شود و جنبه‌ای ضدشهر‌گرایی به خود می‌گیرد. معرفی شخصیت، آثار و دیدگاه‌های هر سه هنرمند، ساختار ابتدایی فصل‌های کتاب است. سپس‌ از منظری شهرپژوهانه، آثار سه‌گانه مورد بررسی قرار می‌گیرند. در بخش نتیجه‌گیری، هم‌گرایی این سه اثر با معناشناسی «سکوت» تبیین می‌گردد.