نظام زمین داری و کشاورزی در دوره صفویه

هرچند نظام زمین‏داری صفویان از گذشته به ارث رسیده بود، اما در دورۀ حکومت طولانی صفویان (907-1135)، به‌ دلیل ثباتی که ایجادشده بود، دگرگونی‏هایی در ساختار آن پدید آمد. اشکال زمین‏داری عبارت بودند از: اراضی دولتی (ممالک)، خاصه (سلطنتی)، وقفی، خصوصی، تیول و سیورغال. در هریک از این شکل‏ها، موضوعات مرتبط دیگری چون روابط مالک و زارع، نظام مالیاتی، نظام آبیاری، چگونگی ادارۀ اراضی، انواع محصولات تولیدی نیز مطرح هستند. در فرایند دگرگونی‏های ایجاد شده در نظام زمین‏داری، تحولاتی نیز در نظام مزارعه، کم وکیف نهادهای نظارتی، مالیات‏ها و تحمیل‏ها و وضع زیستی کشاورزان و روستائیان پدید آمده بود. در این پژوهش، کوشش بر این است تا به مجموعۀ این موضوعات پرداخته شود.