تثلیث

چنانکه نویسنده خود، در مقدمه‌ای که برای ترجمۀ فارسی کتاب «تثلیث» نوشته است، اشاره می‌کند، «تثلیث جانمایۀ ایمان مسیحی است.» ژیل امری در همین مقدمه، هدف خود از نگارش کتاب «تثلیث» را این‌گونه بیان می‌کند: «هدف اصلی من در کتاب حاضر این است که سه نکتۀ مهم را نشان بدهم. اول، ایمان به تثلیث در شکل‌گیری تمام ابعاد حیات و اندیشۀ مسیحی مؤثر است. در مسیحیت تجربۀ نجات و دعا مبتنی بر رابطۀ شخصی مؤمنان با خدای تثلیث است. دوم، تثلیث را نمی‌توان با عقل بشری اثبات کرد؛ اما تفکر فلسفی و الهیاتی می‌تواند نشان بدهد که ایمان به تثلیث ضدّ عقل نیست: غیرمنطقی نیست. به باور مسیحیان این ایمان نوری است که از عالم اعلی به عقل بشر عطا می‌شود. نکتۀ سوم، و از همه مهم‌تر، اینکه قصد دارم نشان بدهم از منظر مسیحیت، ایمان تثلیثی ایمانی یگانه‌پرست است. مسیحیان معتقدند که اقرار به تثلیث، اقرار به خدای یگانۀ کتاب مقدس است. فقط یک خدا هست که خدایی یگانه و بسیط است و مسیحیان معتقدند ایمان به تثلیث با این حقیقت اساسی تضاد ندارد.»
امری در کتاب «تثلیث» ابتدا به بررسی و توضیح تثلیث از منظر کتاب مقدس می‌پردازد و ساختار عبادت مسیحی را شرح می‌دهد، سپس موضوع تثلیث را در چشم‌اندازی تاریخی و با نگاه به پنج قرن اول تاریخ مسیحیت مورد بررسی قرار می‌دهد و نشان می‌دهد که نویسندگان قرون اول مسیحیت چه دلایل عقلانی‌ای برای ایمان مسیحی ارائه داده‌اند.
در کتاب «تثلیث»، علاوه بر شرح مفهوم هر یک از اجزای تثلیث، به شرح آرای توماس آکوئیناس، فیلسوف و الهیات‌دانِ بزرگ و صاحبنامِ قرن سیزدهم میلادی، دربارۀ تثلیث نیز پرداخته و توضیح داده شده که آکوئیناس چه تفسیر الهیاتی و فلسفی‌ای از تثلیث داشته و آن را چگونه با اتکا به الهیات و فلسفه توضیح داده است.
در کتاب «تثلیث» از ریشه‌‌ها و سرچشمه‌های تثلیث و باور به آن و نیز رشد این باور در تاریخ مسیحیت سخن رفته و از اینکه تثلیث چه معنایی دارد و چرا با اعتقاد به یگانگی خدا منافات ندارد و آن را نقض نمی‌کند.
کتاب «تثلیث» از مقدمه، شش بخش و یک بخش نتیجه‌گیری تشکیل شده است. بخش‌های شش‌گانۀ کتاب «تثلیث» عبارتند از: «مدخل ایمان تثلیثی»، «انکشاف پدر، پسر، و روح‌القدس»، «انواع اقرار به ایمان تثلیثی»، «سه "شخص" یا "اقنوم"»، «تعلیم جامع در باب پدر، پسر، و روح‌القدس» و «بازگشت به موضوع عمل آفرینشگر و نجات‌بخش تثلیث».
در بخشی از کتاب «تثلیث» می‌خوانید: «وظیفۀ اصلی الهیات این است که برای ایمان و امید دلیل ارائه کند. "همواره آمادۀ دفاع در برابر هر آن کسی باشید که از شما دلیل امیدی را که در دل دارید، می‌جوید" (اول پطرس 3: 15). در این اندرز قدیس پطرس، "امید" معادل "ایمان" است: موضوع این است که برای ایمان دلیل ارائه شود. بنابراین، الهیات تثلیثی وظیفه دارد حقیقت ایمان به تثلیث را توضیح بدهد. و از آن‌روی که تثلیث بر تمام دیگر اسرار ایمان روشنا می‌افکند، الهیات باید "ارتباط اسرار" را نشان بدهد، یعنی، باید ارتباط عمیق موجود میان تمام دیگر واقعیت‌های ایمان را به مدد تثلیث نشان بدهد. این کار مستلزم مطالعۀ دقیق کلام خداست که در کتاب‌های مقدس به ودیعه نهاده شده و از طریق سنت انتقال یافته است: قرائت فکورانۀ کتاب‌های مقدس و نیز مطالعۀ تعالیم کلیسا (به‌خصوص تعالیم شوراها که بیانگر ایمان کلیسایی به تثلیث است)، و توجه ویژه به تاریخ نجات که خدا خویش را در آن مکشوف می‌کند تا با انسان‌هایی که نجاتشان می‌دهد متحد شود.
ایمان تثلیثی در اصل و اساس، ایمان کلیسایی است. تثلیث منشأ کلیساست، کلیسایی که وحدت آن در مشارکت پدر، پسر، و روح‌القدس سهم دارد. ایمان به تثلیث، محبت به خدای تثلیث، و امید به اتحاد ابدی با تثلیث، عهد و پیمانی راسخ است که کلیسا در سیر خود به‌سوی دیدار تثلیث براساس آن زندگی می‌کند. این جنبۀ کلیسایی در کانون آموزۀ تثلیث است و موهبت خدای پدر را نشان می‌دهد؛ موهبتی که در آن پسر خویش را در جسم می‌فرستد و روح خویش را فرومی‌ریزد تا از این راه فرزندان خویش را که به سبب گناه پراکنده شده‌اند، به‌سوی خویش بازآوَرَد.»