مجنون سلما

جان دوست (متولد ۱۹۶۵، کوبانی) نویسندۀ سرشناس کرد اهل سوریه، اثر خود را «داستانی تخیلی دربارۀ یک شاعر حقیقی» معرفی کرده است. ملا احمد جزیری، شاعری که در نقش قهرمان این رمان ظاهر می‌شود، نقشی تاریخ‌ساز در میان کردها دارد. او پایه‌گذار شعر کلاسیک کردی است و پژوهشگران کرد او را بزرگ‌ترین شاعر تاریخ ادب خود می‌شمارند و جایگاهی چون جایگاه حافظ در ادبیات فارسی برای او قائلند. داستان این رمان با دلباختگی این شاعر در دوران جوانی آغاز می‌شود. او محصل علوم فقهی است که چشمش به جمال شاهزاده‌خانمی از امارت‌نشین «جزیره»، بزرگ‌ترین امارت‌نشین کُرد در دوران دولت عثمانی می‌افتد. با این‌همه وی می‌فهمد که آرزوی وصال او سرابی بیش نیست. شاهزاده‌خانم نیز با آن‌که با همین یک دیدار، دلداده و شیدای محصل جوان شده است، مدتی بعد به اشارۀ خانواده و به‌قول خود او «به آنچه تقدیرش بوده» تن می‌دهد و به عقد یکی از امیران کرد درمی‌آید. آن محصل جوان بعدها شاعری مشهور می‌شود و در دوران سالمندی شرح دلباختگی ناکام اما همچنان فروزانش را برای یکی از شاگردانش روایت می‌کند.
جان دوست، در خلال روایتش از زندگی این شاعر، از ارتباط‌های عمیق ادبی آن روزگار جامعۀ کُرد با فرهنگ و ادبیات ایران پرده برمی‌دارد. از روایت او می‌فهمیم که زبان فارسی در محافل ادبی این منطقه، که جزئی از قلمروی عثمانی‌ها به‌شمار می‌رفت، چنان متداول بوده که به‌عنوان زبان غالب ادبی در شعر و نثر شناخته می‌شد.