دختر سروان

آلکساندر پوشکین در رمان «دختر سروان» یک قصۀ عاشقانه و رمانتیک را در متن وقایع تاریخی اواخر قرن هجدهم روسیه روایت می‌کند و این‌گونه داستان خیالی خود را با تاریخ پیوند می‌زند.
رمان «دختر سروان» یک رمان تاریخی و رمانتیک است که در آن سرگذشت شخصیت اصلی داستان با رویداد تاریخی قیام دهقانان روسی، به رهبری فردی به نام یِمیلیان پوگاچوف، پیوند خورده است. این قیام در دوران سلطنت کاترین دوم در روسیه اتفاق افتاده است.
راوی و شخصیت اصلی رمان «دختر سروان» اشرافزاده‌ای به نام پیُوتر آندری‌یِویچ گرینیوف است که در زمان قیام پوگاچوف افسری هفده‌ساله بوده و حوادث در آن زمان برایش به‌نحوی رقم خورده که نقشی را در وقایع مرتبط با این قیام ایفا کرده است.
گرینیوفِ رمان «دختر سروان» یادداشت‌هایی دربارۀ قیام پوگاچوف و درگیری خودش با آن و مواجهه‌اش با پوگاچوف و ماجرای عاشقانه‌ای که در همان دوران برایش رخ داده نوشته و در رمان «دختر سروان» ما درواقع در حال خواندن همین یادداشت‌ها هستیم و از طریق آن‌ها در جریان وقایع و آن‌چه بر شخصیت اصلی داستان رفته است قرار می‌گیریم.
ماجرای رمان «دختر سروان» با رفتن راوی به سربازی آغاز می‌شود. گرچه مادر گرینیوف با رفتن او به خدمت سربازی موافق نیست اما پدرش نه‌تنها او را به سربازی می‌فرستد بلکه ترتیبی می‌دهد که گرینیوف خدمتش را در منطقه‌ای پرت و دورافتاده در شرق رودخانۀ ولگا و حاشیۀ دشت‌های قزاقستان بگذراند. او، حین رفتن به این منطقه، گرفتار کولاک می‌شود و راه را گم می‌کند. مردی مرموز گرینیوف را نجات می‌دهد و راهنمای او به‌جانب منطقۀ محل خدمتش می‌شود. این مرد همان پوگاچوف است که کمی بعد رهبر قیام دهقانان علیه حکومت روسیه می‌شود و این‌بار رو در روی گرینیوف قرار می‌گیرد.