بیوه زیرک

بیوۀ زیرک از معدود کمدی‌های گولدونی است که در آن حس استقلال‌طلبی و انتخاب‌گر زنانه بر وجه انفعالی شخصیت‌اش در ذائقۀ کمدی رنسانسی پیشی می‌گیرد. این کمدی بستری برای ارائۀ تمنیات پنهان گولدونی و مطرح‌ کردن آرزوی دیرین خود یعنی اتحاد ایتالیا و نیز خروج نقش‌های زنانه از دایرۀ کلیشۀ معشوق‌های منفعل و منتظر است. از دیگر خصوصیات این متن باید به حذف ماسک ( که همواره به صورت پیش‌فرض بر صورت بازیگرانِ کمدیادلارته بوده‌ است) و ارتقا آن به عنوان عنصری پیش‌برنده در روایت نمایشی اشاره کرد. در اینجا ماسک نه یک صورتک تزیینی و حسب‌عادت که ابزاری برای انتقال قصه و در واقع یک حربۀ تکنیکال است. گولدونی این نمایش را نخستین بار در سال 1752 و در جریان کارناوال سالانۀ شهر ونیز به صحنه می‌برد.