کتاب مثلها و حکمتها - در آثار شاعران قرن سوم تا یازدهم هجری اثر رحیم عفیفی شامل مثلها و حکمتها و سخنان اصطلاحی در آثار شاعران قرن سوم تا یازدهم هجری است. این مثلها و حکمتها، از میان قصاید، غزلیات قطعات، رباعی ها و مثنوی های شاعران انتخاب شده و چنین به نظر می رسد که به خاطر سپردن آنها می تواند الهام بخش ذهن خلاق صاحبان ذوق و اندیشه وران گردد، و با پدید آوردن مثلهای تازه – متناسب با وضع زندگی اجتماعی زمان – زبان شیرین و پرورده فارسی را که بزرگ ترین گنجینه مردم ایران و مایه سرفرازی هر ایرانی آزاده است، بیش از پیش رونق و گسترش دهد.
در این کتاب همچنین برای هر یک از شاهدهای شعری عنوانی (مدخلی) متناسب با مَثَل یا سخن حکمت آمیز و یا سخن اصطلاحی آورده شده است.