اسطوره ی قربانی

این اثر به فلسفه و تاریخ «قربانی کردن» در ادیان و اقوام مختلف می‌پردازد. تصور می‌شود که انسان‌های اولیه، از جنس خودشان برای قربانی و پیشکش به خداوند استفاده می‌کردند. به مرور تغییرات و تکاملی در این قربانی کردن‌ها صورت گرفت. و با گذشت زمان انسان به جای قربانی خودش، دست به اقداماتی از قبیل قربانی حیوانات، رگ زدن، دندان کندن و تراشیدن موی سر زد. اگرچه این‌طور گفته شد که قربانی کردن خود انسان دست‌خوش تغییراتی شده، اما هنوز هم آثاری از آن در سراسر جهان به چشم می‌خورد. به همین سبب متوجه می‌شویم که این تحولات ساده نبوده و در طول سالیان به وجود آمده‌اند.

علی‌اصغر مصطفوی با همکاری آناهیتا مصطفوی، در کتاب اسطوره قربانی (The myth of the victim) با کاوش و تحقیق در تاریخ و تمدن هزاران ساله‌ی تمامی قاره‌ها از اقدامات دردناک، متوحش و خون‌آلود موجوداتی می‌گویند، که نام اشرف مخلوقات را به همراه خود دارند. بی‌تردید پیش از آن‌که مذاهب امروزه با روش‌ها و دستورهای دقیق و توحیدگرایانه خود به‌صورت یک فرهنگ مذهبی ارائه شود، انسان دارای اعتقادات مذهبی اما به‌صورت غلط بوده است. این عقاید مذهبی در آغاز، بر پایۀ برخی از آثار و مظاهر طبیعی قرار گرفته بود که مرئی بودند اما قابل لمس نبوده‌اند. مانند سایۀ انسان، خواب، تخیلات و تنفس. به دنبال آن اعتقاد به ارواحی رسید که سایر احساسات انسانی غیر از حس باصره می‌توانستند آن‌ها را درک نمایند. مانند آه، نسیم، باد، نجوای برگ‌های درختان و بانگ زمزمه آب جاری. آنگاه آدمیان نخستین عقیده‌مند شدند که علاوه بر ارواح موجود در انسان، پاره‌ای از اشیاء نیز از ارواح نیک و بد برخوردار هستند و مقدس‌اند و نمی‌توان از کنار آن‌ها به‌آسانی گذشت. از این روی بسیاری از اشیاء و ابزار زندگی، طلسم‌گونه گشت و مورد پرستش قرار گرفت و طولی نکشید که همان طلسمات به بت‌ها مبدل گشت و نخستین مذاهب بت‌پرستی آشکار گردید.