احوال چهار درویش

شهرت این داستان در شبه قاره و افغانستان بسی بیشتر از ایران است و شمارگان چاپ و روایت های گوناگون آن قابل شمارش نیست. به گمان قوی ریشه این داستان در همان شبه قاره است، اما تاکنون منشا و مأخذی برای این داستان یا مولفی برای آن شناخته نشده است. هر چه بوده، مقبول طبع عوام افتاده و زبان به زبان و سینه به سینه نقل و منتشر گشته و سراسر سرزمینها و ملت های شبه قاره و ایران بزرگ فارسی را فراگرفته است و در هر نقل و بازنویسی تغییراتی در آن صورت گرفته که بیانگر احوال مردمان و دوران همان منطقه و زمانه است. در ابتدای این نسخه، این روایت از داستان چهار درویش به میرزا محمد افضل [سرخوش] (۱۰۵۰ تا ۱۱۲۶ /۱۶۴۱ تا ۱۷۱۴) نسبت داده شده است. میرزا محمد افضل از پارسی سرایان هند و مولف کتاب گرانقدر تذکرۀکلمات الشعرا است.