شکسپیر و جامعه

کتاب شکسپیر و جامعه از نخستین و کماکان برجسته‌ترین پژوهش‌هایی است که هنگام تحلیل شخصیت‌های آثار شکسپیر، رابطۀ متقابل میان زندگی خودانگیختۀ فردی و زندگی اجتماعی آنان را به شکلی جامع بررسی می‌کند. ایگلتون در فصول هشتگانۀ کتابش نشان می‌دهد که در نمایشنامه‌های معمایی، تاریخی و تراژدی‌های شکسپیر تنشی دائمی میان نفس اصیل شخصی و نفس مسئولیت‌پذیر اجتماعیِ شخصیت‌ها وجود دارد و شکسپیر تنها در کمدی‌های متأخرش موفق به برقراریِ توازنی دقیق میان این دو بخش از وجود شخصیت‌های آثارش شده و عاقبت با پدید آوردن تفاهم میان این نفس‌های توأمان آدمی توانسته است چشم‌اندازی زیبا به جامعۀ پسانمایش خویش بگشاید.

آخرین فصل کتاب دربردارندۀ شرح مفصل ایگلتون از تلاش بی‌وقفۀ متفکران و فعالان اجتماعی قرن نوزدهم برای صورت‌بندی تعامل میان زندگی خودانگیختۀ فردی و زندگی اجتماعی است. از فحوای این گزارش پُردامنه می‌شود دریافت که چگونه امروز می‌توان در لوای تجربیات معاصر و به یاری میراث فکری این متفکران – از متیو آرنولد، کارلایل و بنتام گرفته تا جان استوارت میل، کروپوتکین و ادوارد کارپنتر – درونمایه‌های اجتماعی شکسپیری را، این بار با اصطلاحاتی جدید و ادراکی نوین، ارزیابی کرد.