روان شناسی توتالیتاریسم

درک پدیده‌ی توتالیتاریسم اغلب به تحلیل ساختارهای قدرت و سرکوب دولتی محدود می‌شود؛ اما اغلب ریشه‌های این پدیده‌ی هولناک نه در تحمیل از بالا، بلکه در بستری روانی و اجتماعی نهفته است که جامعه را مستعد پذیرش آن می‌کند. ماتیاس دسمت در روان‌شناسی توتالیتاریسم نگاهی نو و ساختارشکنانه به این پدیده می‌اندازد. او مفهوم «توده‌سازی» را معرفی می‌کند؛ وضعیتی که در پی انزوای گسترده، فقدان معنا، اضطراب بی‌شکل و ناکامی‌های مهارنشدنی در جامعه پدیدار می‎شود. در چنین فضایی، روایتی واحد که رسانه‌ها و نهادهای رسمی قدرتمند تقویت می‌کنند، این آشفتگی‌های درونی را به سمت هدفی واحد با دشمنی مشترک هدایت می‌کند. حاصل نوعی هیپنوتیزم جمعی است که در آن، افراد با کمال میل، تفکر انتقادی و حتی منافع شخصی خود را فدا می‌کنند تا به حس تعلق و امنیتی کاذب دست یابند. دسمت استدلال می‌کند که توتالیتاریسم مدرن، بیش از آنکه بر ترس عریان استوار باشد، بر این سازوکار پیچیده‌ی روانی تکیه دارد؛ پدیده‌ای که زیر پوست جامعه‌ی مدرن ما نیز در حال رشد است.