واگویه‌های یک جامعه‌شناس خیابانی

انتخاب واژه «واگویه» برای عنوان این کتاب، نوعی اعتراض آرام به ادبیاتی است که در آن تحلیل‌های اجتماعی بیشتر درگیر متن‌ها، نظریه‌ها و فاصله‌گذاری‌ها شده‌اند و کمتر با زندگی واقعی مردم سروکار دارند. جامعه‌شناسی، به‌ویژه در حوزه‌های رسمی و آکادمیک، گاهی آن‌قدر در مفاهیم پیچیده غرق می‌شود که فراموش می‌کند جامعه از نَفَسِ گرم آدم‌ها، خنده‌های سر چهارراه و اشک‌های پنهان در مترو شکل گرفته است. واگویه در اینجا تلاش می‌کند این فاصله را کم کند. این یادداشت‌ها نه در کنفرانس و سمینار، بلکه در ایستگاه اتوبوس، در ازدحام چهارراه‌ها، صف نانوایی یا پشت چراغ قرمز و حتی در سازمان‌ها و دانشگاه‌ها نوشته شده‌اند؛ جایی که افراد گاه بی‌پرده‌تر خود را نشان می‌دهند.

در واگویه‌ها، شما با نویسنده روبرو نمی‌شوید، بلکه با یک صدا مواجهید؛ صدایی که می‌پُرسد، تردید دارد، گاه می‌رنجد، گاه امید می‌گیرد و گاه فقط نگاه می‌کند، بی‌قضاوت. این صدا ممکن است گاه بریده‌ بریده و گاه ممتد باشد، اما همیشه از جایی نزدیک به زیستِ روزمره و واقعی برخاسته است. واگویه، اجازه می‌دهد تضادها و تناقض‌ها در متن بمانند، بی‌آنکه تلاش شود آن‌ها را در قالب یک نظم عقلانی یا نظریه‌ای از پیش‌ساخته جا داد. همین ویژگی است که به واگویه حالتی انسانی و همدلانه می‌بخشد. خواننده در آن نه فقط اطلاعات می‌خواند، بلکه تجربه می‌کند، احساس می‌کند و مهم‌تر از آن، خودش را در متن بازمی‌یابد.