دریچه صبح

کتاب «دریچه صبح: بازشناسی زندگی و سخن سعدی» نوشته کاووس حسن­لی در چهار فصل به زندگی سعدی و روزگار او، آثار سعدی؛ سعدی از منظر دیگران و مقایسه­‌ی سعدی و حافظ با یک‌دیگر اختصاص دارد. در فصل نخست نگارنده پس از بررسی زندگی سعدی و روزگار او اذعان می‌دارد، «سعدی تنها بدان دلیل ستودنی شده است که آثاری ستودنی آفریده است و به همین دلیل باید بیشتر به کیفیّت آثار او پرداخته، نه چگونگی زندگانی‌اش.» در فصل بعد، نگارنده کلیه­ی آثار سعدی را به دو دسته­ی موعظه و مغازله و معانقه تقسیم می‌کند. آن‌گاه نظری می‌کند بر زیبایی‌های بوستان و گلستان و غزل‌ها و عقاید سعدی، در ادامه سعدی از منظر معاصرانش از جمله سیف عرفانی؛ حمام تبریزی و نیز آوازه سعدی در بیرون از مرزهای ایران و به نقل از افرادی چون: ارنست رنان؛ هانری ماسه؛ رینولد نیکلسون و… بازگو شده است. در فصل پایانی نیز نگارنده پس از مشابهت سعدی و حافظ از نظر زادگاه و محورهای شعر به تفاوت آن امر اشاره می‌کند. وی اذعان می‌دارد: «سعدی نزدیک به صد سال پیش از حافظ می‌زیسته است. در نتیجه از برکات وجود حافظ بی‌بهره بوده است. در حالی که حافظ از چشمه هنر سعدی بسیار نوشیده و از آن بسیار سود برده است. سعدی بدون حافظ به چنین جایگاه بلندی رسیده است، امّا آیا حافظ بدون سعدی می‌توانست به این جایگاه برسد؟»