اندیشه توکویل

اصحاب اندیشه بر این باورند که توکویل بزرگ‌ترین اندیشمند لیبرال دوران است، چراکه از جهت قدرت تحلیل و وسعت نظر از نخستین پژوهندگانی است که امروزه به آنان «عالمِ علم سیاست» می‌گویند. پس بیراه نیست که او را پدر فلسفۀ سیاسی معاصر خوانده‌اند. توکویل اندیشمندی است که نظر منتسکیو را دایر بر تفکیک قوای سیاسی با سیر دموکراتیکِ تحولِ اجتماعی پیوند داد. توکویل نهادهای لیبرال را که همانا آزادی است قوام بخشید. امروزه همۀ کسانی‌که علیه درازدستی‌های حکومت اعتراض می‌کنند و مایل به تأسیس «دموکراسی مدنی»اند این گفتۀ او را پیش چشم دارند: «آنچه اهمیت دارد و باید با آن جنگید نه هرج‌ومرج است و نه استبداد، فقط بی‌قیدی و بی‌تفاوتی مردم است که منشأ بروز هرج‌ومرج یا ظهور خودکامگی می‌شود.»