"متن ویراسته و شرح کامل تاریخ جهانگشای جوینی" کتابی است به همت دکتر "احمد خاتمی" که از روی نسخهی علامه محمد قزوینی تالیف شده است. از ویژگیهای این اثر میتوان به مقدمهای کامل، فهرست و تعلیقات و پیوستهای راهگشا اشاره کرد که محققین زبان و ادبیات فارسی را در پژوهش پیرامون مطالب مختلف آن، راهنمایی میکند.
"متن ویراسته و شرح کامل تاریخ جهانگشای جوینی" برگرفته از کتابی است که "علاالدین عطا ملک محمد بن محمد الجوینی" آن را به نگارش درآورد و با شرح مختصری از شیوه زندگی و آداب و رسوم قوم مغول آغاز کرد. به دنبال آن وصف به قدرت رسیدن چنگیزخان، از جمله چگونگی متحد ساختن قبایل متفاوت و ایجاد یک ساختار نظامی مستحکم، که منجر به موفقیت بعدی او میشود نیز به خواننده ارائه شده است. سپس در مورد کشتار بازرگانان مغول توسط مرزبانان خوارزمشاهیان و حمله چنگیزخان به خونخواهی آنها و نیز غارت و کشتار در شهرهای ایران، به تفصیل صحبت میکند. این کتاب به نحوی به نگارش درآمده که خواننده را به هیجان میآورد و با در دست داشتن "متن ویراسته و شرح کامل تاریخ جهانگشای جوینی" به شرح دکتر "احمد خاتمی"، لذت و درک بیشتری نصیب مخاطب میگردد.
کتاب به شکل گرفتن بنیان قدرت خوارزمشاهیان و نابودی سلجوقیان نیز اشاره میکند و به دورهای میرسد که سلطان جلالالدین خوارزمشاه، برعکس پدر، با هوش سرشار و شجاعت بیحد و حصر خود، در برابر مغولها ایستادگی کرد. کتاب با پرداختن به دیگر فتوحات مغول در زمان سلطنت مانکو قاآن و برادر وی، هلاکو، وارثان و جانشینان چنگیزخان ادامه مییابد و هر آنچه را خواننده باید در مورد تاریخ سرزمین کهن ایران در آن دوره بداند، به او عرضه میکند.