کتاب حاضر مروری بر تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی است و تلاش شده تا از سرفصل های مصوب درس تاریخ فرهنگ و تمدن تبعیت گردد.اساس زمانی نوشتار حاضر از زمان آغاز اسلام تا سال 148 ه.ق یعنی ابتدای حکومت عباسیان است و انحطاط تدریجی از این دوره آغاز و به سال 656 ه ق (سال حمله مغولان به دنیای اسلام)پایان میپذیرد.