مثنوی سیر العباد الی المعاد منظومه عرفانی است که شرح تکامل روح انسان را نشان میدهد. شاعر در این مثنوی، موضوعی فلسفی را با مدح ممدوح که او را نمونه انسان کامل میداند همراه کرده و برای بیان این مطلب بعد از مقدمه و طرح موضوع اصلی به مدح وارد شده است. این منظومه بهطورکلی درباره وجود خاکی انسان است که بعد از طی مدارج رشد تا مرحله بیداری بالا میرود. در بخش اول کتاب حاضر متن اصلی مثنوی با حفظ رسمالخط و تعداد اصلی ابیات چاپ شده و بخش دوم و سوم ضمن افزودن بیتهای اضافی سایر نسخ، به شرح ابیات و توضیحات مربوط اختصاص یافته است.