سینما به مثابه تمثیل: غار افلاطون

«فیلم به‌مثابۀ فلسفه: ماگنولیا» کتاب هشتم از مجموعۀ فیلم به‌مثابۀ فلسفه است. باید گفت،‌ مجموعۀ فیلم به‌مثابۀ فلسفه شامل ده کتاب در مورد ده فیلمِ مهم و اثرگذار تاریخ سینمای جهان است که از منظر فلسفی و با نگرشی نو مورد مداقه قرار داده شده‌اند، و هر کدام از کتاب‌ها مستقل از هم هستند. مجموعۀ حاضر در سال ۱۳۹۷ به‌عنوان کتاب‌های برتر «سال سینمای ایران» در حوزۀ تألیف برگزیده شدند، که بدین‌سان لوح زرین بهترین تألیف به آقای صالح نجفی مؤلف مجموعه تعلّق گرفت.
صالح نجفی در مقدمۀ مجموعۀ حاضر می‌نویسد: … مجموعۀ «فیلم به‌مثابۀ فلسفه» کوششی است (هرچند ناکام) برای تأمل در آنچه فیلم‌ها بیان می‌کنند و با ذات سینما نسبت دارد و البته که می‌توان گفت تأمل در سینما، به تعبیری، تأمل در همه‌چیز است: تأمل در نحوۀ ادراک دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم و کمتر چیزی در آن یافت می‌شود که به‌نحوی با سینما مرتبط نباشد. هر رابطه‌ای که برقرار می‌کنیم مادۀ بالقوه‌ای است برای فیلمنامه‌ای که شاید روزی به فیلمی بدل شود. هر تنشی که از سر می‌گذرانیم ممکن است وجهی دراماتیک داشته باشد. آیا می‌توان رمان‌ها را به‌گونه‌ای خواند و فیلم‌ها را به‌گونه‌ای دید که دیگر انواع تنش در آن‌ها برجسته شود؟ تنش‌هایی که به‌جهت سیطرۀ تنش دراماتیک، یا به‌قولی رژیم بازنمایی‌گرا_ارسطویی، واپس‌زده می‌شوند. این در ضمن معیاری سلبی است برای سنجش ظرفیت فلسفی فیلم‌های سینمایی: اگر فیلم‌های سینمایی را منهای تنش دراماتیک آن‌ها بخوانیم، چه‌چیز برای‌شان می‌ماند؟…
در پشت جلد کتاب‌های مجموعۀ حاضر آمده است: در مجموعۀ فیلم به‌مثابۀ فلسفه به‌دنبال بیان نظریه‌های مختلف فلسفی دربارۀ فیلم نیستیم، بلکه بیشتر در نظر داریم هر فیلمی را که می‌بینیم یا به تعبیری هر فیلمی را که «می‌خوانیم»، به‌عنوان یک متن فلسفی ورق بزنیم. در این‌جا فیلم‌ها را متنی فلسفی قلمداد می‌کنیم. مواجهه‌ای که متفاوت از نقد فیلم عمل می‌کند.