مذاکرات ایران و آمریکا

این کتاب، شرحی نسبتا کامل از مذاکرات آمریکایی‌ها با محمد مصدق و دولت زاهدی بر سر مناقشه نفتی برای رسیدن به توافق با بریتانیا است. این شرح به روایت یک طرف مذاکره، یعنی آمریکایی‌ها است؛ روایتی که در فقدان روایت ایرانی از این مذاکرات اهمیتی بسزا دارد.
اسناد منتشره در این کتاب از جلد دهم مجموعه اسناد روابط خارجی ایالات متحده درباره ایران است و با توجه به مفقود شدن یا نابودی بسیاری از اسناد خانه مصدق در جریان کودتای 28 مرداد، تنها روایت از این مذاکرات به حساب می‌آید.
«اسناد سیاسی سفارت آمریکا در تهران»، روایتی جزئی و گیرا از مسائل ایران و تاریخ دیپلماسی کشور است؛ روایتی که علاوه بر شرح بخشی از تاریخ ایران، نمایانگر تجربه‌ای از مذاکرات دیپلماتیک ایرانیان با یک قدرت خارجی برای توافق با قدرت خارجی دیگر است.
این مجموعه تنها شامل اسناد خام نیست و ویراستاران براساس سیاست انتشار اسناد در آمریکا حذفیاتی انجام داده‌اند که با نقطه‌چین مشخص شده‌اند.
در بخشی از مقدمه کتاب آمده است: ماجرای نفت در دوره مصدق همچنان از موضوعات مهم در تاریخ معاصر ایران است؛ ماجرایی که حتی جنبه سیاسی و ژورنالیستی پیدا کرده و این سایه غیرعلمی بر تحقیقات تاریخی موضوع سنگینی می‌کند. بر مبنای چنین وضعیتی است که مذاکرات نفت به محاق فراموشی رفته و سیاسیون و روزنامه‌نگاران بدون توجه به آنچه رخ داده، مصدق را به لجاجت در برابر رسیدن به توافق یا اعتماد بیش از حد به آمریکایی‌ها برای دستیابی به توافق متهم می‌کند. نکته اینکه هر دو قضاوت فارغ و عاری از نگاه منصفانه تاریخی است؛ قضاوت‌هایی که عمدتا در پی بهره‌داری امروزی از گذشته هستند. چنین رویکردی به تاریخ، راه به انحراف و تحریف می‌برد. بازسازی گذشته می‌بایست بر مبنای اسناد و منابع باشد نه بر مبنای ذهنیات و منویات سیاسی و ایدئولوژیک. تحلیل‌هایی از این دست با کمبود اسناد و منابع جلوه‌گری بیشتری دارند، چرا که نقیضی برای خود نمی‌بینند. انتشار اسناد داخلی و خارجی این کمبود را برطرف می‌کند و راه بر تحلیل‌ها و روایت‌های ناصواب می‌بندد.