نمادپردازی، امر قدسی و هنرها

الیاده در کاوش مادام‌العمرش برای فهم و شناخت امر مقدس در سرتاسر تاریخ بشر، مسحور دو مضمون اساسی شده است: آفرینش و زمان. او ساختارهای زمان‌مند و معنای و مفاهیم اساطیر کیهان‌زایی و آیین‌های تشرف را مورد بررسی قرار داده است. آثار او با تلاش برای شناخت آفرینش و زمان آغاز می‌شود و پایان می‌یابد.
کتاب حاضر مجموعه‌ای از رساله‌ها و جستارهای میرچا الیاده است که پیوندهای بین دین و هنرها را جستجو می‌کند. این مجموعه با کنکاش او برای شناخت نماد آغاز می‌شود: خاستگاه‌هایش، کارکردهایش، نقش آن در تجربه بشر و نمود زیبایی‌شناختی‌اش. مقاله «نمادهای تاریکی و ادیان باستانی» یک جستار مهم برای فهم نه تنها تفسیر و برداشت الیاده راجع به نماد، بلکه هرمنوتیک او درباره نمادها و نمادپردازی نیز هست. بخش دیگری از این مجموعه، گویای گرایش و علاقه الیاده به هنرهای تجسمی است. مقاله «خدایان: هنر و الوهیت» بر بطن ماده تمرکز دارد: ارتباط بین دین و هنر. هنر و ادبیات مدرن نیز الیاده را برای ترجمانش از بقایای پوشیده امر مقدس به قرن سکولار علاقه‌مند کرده است. در بخش «امر مقدس و هنر مدرن» الیاده درمی‌یابد که گرچه هنرمندان، هنر دینی سنتی را بی‌اعتبار می‌کنند، ولی هنر آنها نیز همان حضور امر مقدس است. الیاده شباهت‌ها و قرابت‌هایی را بین هنر غیرتصویری بسیاری از هنرمندان مدرن و دین‌ورزی کیهانی جوامع باستانی می‌بیند.
از مهم‌ترین و جالب‌ترین بخش‌های کتاب می‌توان به این عناوین اشاره کرد: نظریه‌های مربوط به نمادپردازی، ضیافت‌های توتمی و شترهای افسانه‌ای، تاریخ معمارها در اناجیل، اساطیر جهان مدرن، اساطیر نخبگان، تاملاتی در هنر هند، زیبایی و ایمان، معماری مقدس و نمادپردازی، مضامین مردم‌پسند و خلاقیت‌های هنری، اوژن یونسکو و حسرت بهشت.