دولت و جامعه در ایران

مطالعات جدید درباره‌ی دولت، سیاست و جامعه‌ی ایران غالباً بر پایه‌ی نظریه‌هایی انجام گرفته است که برای مطالعه‌ی جامعه‌ی اروپایی پدید آمده‌اند و همین باعث ناکامی آن نظریه‌ها در تبیین برخی از پدیده‌ها و رویدادهای تاریخی و اجتماعی ایران شده است. دکتر همایون کاتوزیان با توجه به این واقعیت، نظریه‌ای جدید و متفاوت در این زمینه عرضه کرده است که تناوب پیوسته‌ی استبداد و هرج و مرج را ویژگی تاریخ سیاسی ایران می‌شمارد. در کتاب حاضر، این نظریه به‌طور تفصیلی و کامل و با تحلیل شواهد تطبیقی از تاریخ ایران و اروپا در زمینه‌ی چگونگی مالکیت، قانون، مشروعیت، عصیان، تحرک اجتماعی، و غیره عرضه شده است. سپس این نظریه، به عنوان الگوی جامعه شناسی تاریخی ایران، در مورد رویدادهای پایان قرن نوزدهم ایران به‌کار بسته می‌شود و شواهد فراوانی از رویدادهای این دوره نسبتاً کوتاه در تأیید آن دیدگاه به‌دست می‌آید. نظریه‌ی یاد شده نیز به نوبه‌ی خود در فهم و تحلیل وقایع و تحولات سیاسی و اجتماعی ایران در این دوره راهگشاست.