نون و القلم

کتاب حاضر، يک داستان بلند تاريخي است که حوادث آن در اوايل حکومت صفويان اتفاق مي‌افتد. بر همين اساس زبان اثر به اقتضاي زمان آن نسبتاً کهنه است. چاپ اول اين کتاب در سال ۱۳۴۰ منتشر شده است. نون والقلم يکي از آثار مشهور و بلند جلال آل احمد است. نون والقلم گزارشي از اوضاع اجتماعي و سياسي است که برخلاف کارهاي ديگر جلال آل احمد در قالب يک داستان طنز بازگو مي‌شود. در اين داستان جلال،شيوه‌هايي را به کار برده که در نوع خود تازگي دارند. زبان طنز بهترين شيوه براي بيان انتقادهاي تند و شديد سياسي است،زيرا در لفافه و پرده معضلات اجتماعي و سياسي را موردنقد قرار مي‌دهد و علاوه بر اينکه تأثيرش بيشتر از زبان جد است، عکس‌العمل‌هاي شديدي نيز براي نويسنده‌اش در پي ندارد. جلال همچنين با استفاده از سبک قصه‌گويي عاميانه و کليشه‌اي،داستان انتقادي خود را شيرين و جذاب مي‌کند تا بيشترين تأثير را در مخاطبانش برجاي بگذارد. اين داستان يک فرقه متصوفه است که در مقابل حاکم وقت مي‌ايستند و حکومت را به دست مي‌گيرند. اين فرقه در براي حکومت کردن با مشکلات عديده‌اي مواجه مي‌شوند و متوجه مي‌شوند که اجراي عدالت در حکومت کار بسيار دشواري است. جلال آل احمد کلاً نگاه منفي‌اي به امر تصوف در ايران داشته و آن‌ها را زير سؤال برده است. البته لازم به ذکر است که اين فرقه طوري تصوير شده که درواقع به بهاييت نزديک است.