این کتاب در دو بخش تدوین شده است. بخش نخست، خاطرهنگاشتی است که در آن از مردم دردمند و روزگاران گذشته، از محرومیتها و گرسنگیها و از خوشباوریها و بیخبریهای آنان سخن به میان آمده و جغرافیای تاریخی ولایت قزوین و حدود و ثغور محلات شهری آن بررسی شده است. در بخش دوم، نوشتهای مستند درباره جنبههای نظام ارباب و رعیت و حکایت مالک و زارع در تاکستان، ارائه شده است.