ای ایران (سرگذشت تصنیف ای ایران)

در این کتاب پس از مروری کوتاه بر تاریخ سرزمین ایران‌، سرگذشت ساخت تصنیف «ای ایران» شرح داده می‌شود. در شهریورماه سال ۱۳۲۳ که نیروهای انگلیسی و دیگر متفقین، تهران را اشغال کرده بودند، «حسین گل‌گلاب» در خیابان هدایت می‌بیند که یک سرباز انگلیسی در حال کتک زدن و فحاشی به یک بقال ایرانی است. حتی به یک افسر نظامی هم که به قصد مداخله وارد ماجرا می‌شود، سیلی محکمی می‌زند. گل‌گلاب، پس از دیدن این صحنه، با چشمان اشک‌آلود به دیدن «روح‌الله خالقی»، موسیقی‌دان می‌رود و ماجرا را تعریف می‌کند و می‌گوید: «کار ما به اینجا رسیده که سرباز اجنبی توی گوش نظامی ایرانی می‌زند؟». روح‌الله خالقی می‌گوید: «ناراحتی تأثیری ندارد. بیا کاری کنیم و سرودی بسازیم».‌‌ همانجا مرحوم گل‌گلاب شروع به زمزمه شعری می‌کند که با تکمیل آن خالقی موسیقی را می‌نویسد و «بنان» نیز آن را می‌خواند. ظرف یک هفته، تصنیف «ای ایران» با یک ارکستر بزرگ ساخته می‌شود.