راسپوتین: ابلیس یا قدیس

راسپوتین یک دهقان بی‌سواد سیبریایی بود که در چند سال پایانی عمرش، توانست نفوذ بسیاری روی آخرین تزار و ملکه روسیه اعمال کند. زندگی این مرد عیاش اما بسیار پر رمز و راز، تاثیر به سزایی در سقوط امپراطوری روسیه و روی کار آمدن بلشویک‌ها داشت تا آنجا که گفته‌اند بدون راسپوتین، لنینی در کار نبود و بدون لنین هم انقلاب اکتبری روی نمی‌داد. ادوارد راژینسکی در این نخستین زندگینامه راسپوتینی مبتنی بر اسناد تازه یاب، هویت و شخصیت واقعی راسپوتین را به صورتی منصفانه و عاری از هر گونه پیش داوری برملا می‌کند. راژینسکی توانسته است با مهارتی مثال‌زدنی دنیای عجیب و متناقض اعیان و اشراف روسیه در سال ها و ماه‌های پایانی امپراطوری روسیه را برای خواننده کتاب بازسازی کند. ما با خواندن کتاب راسپوتین پی می‌بریم چگونه آریستوکرات‌های روسیه کمر به قتل راسپوتین بستند، و چگونه راسپوتین به نوبۀ خودش توانست آریستوکراسی را نابود کند.

راژینسکی مورخی است که هیچ گرایش سیاسی یا تعلق خاطری به چپ ها ندارد و به همین دلیل روایتی که در دو کتاب راسپوتین و آخرین تزار ارائه می‌کند برایمان بسیار تازگی دارد و چه بسا دقیقا روشن می‌کند که چرا آن رژیم محکوم به فنا بود.