قلاع و استحکامات دفاعی شهرستان های کلیبر، خداآفرین و جلفا

قلعه سازی در ایران از آغاز ظهور این سبک معماری تا زمان قاجار به تدریج تکامل‌یافته و متحول شده است. از زمان‌های قدیم تا کنون، دفاع یکی از خصلت‌های فطری انسان بوده است و در طول ادوار تاریخ بشری، تهدیدات با انسان همواره همراه بوده است. در این میان، شهرستان‌های مرزی آذربایجان شرقی (کلیبر، خدا آفرین و جلفا) به خاطر موقعیت ارتباطی، کوهستانی و قرارگیری در حاشیه جنوبی رودخانه ارس از ادوار گذشته مورد توجه بوده و همین مسئله، باعث ایجاد قلاع و استحکامات دفاعی متعددی در این منطقه شده است. با این حال، استحکامات دفاعی و معماری نظامی این محدوده، به طور شایسته و جامع شناسایی و مطالعه نشده و ابهامات اساسی در خصوص سیر تحول و تکامل این نوع معماری، سبک‌شناسی معماری و گونه شناسی کارکردی این قلاع وجود دارد. از این رو هدف نگارنده در کتاب حاضر، بررسی ساختار فضایی و کالبدی قلاع و استحکامات دفاعی شهرستان‌های کلیبر، خدا آفرین و جلفا، با رویکرد تاریخ گذاری، سبک‌شناسی معماری و گونه شناسی کارکردی است.