فروپاشی

هدی صابر در این مطالعه تلاش کرده تا حد ممکن فارغ از تلاش‌ها و تحرکات مخالفان شاه، با گزارشی مستند از تضادها و بحران‌های نظام پهلوی، روند افول قدرت آن رژیم را مورد بررسی قرار دهد؛ بحران‌های داخلی (سیاسی و اقتصادی) و بحران‌های خارجی (مواجهه با قدرت‌ها و...) که منظومه‌ای از اشتباهات و ایستادگی بر اصول غلط را به یادمان می‌آورند.

گزیده ای از کتاب

شاه پس از بازگشت از مسافرت امریکا، اقدامات خود را در مسیر تحقق بخشی «توصیه رعایت حقوق بشر» آغاز کرد. وی در آذر 56، در مراسمی که به مناسبت سالروز صدور اعلامیه حقوق بشر در تهران برگزار شد، با صدور پیامی اعلام کرد: «ایران سهم خود را در اجرای اعلامیه حقوق بشر انجام داده.»

البته جمله فوق باید بدین گونه تصحیح شود که «ایران سهم خود را در اجرای اعلامیه حقوق بشر انجام خواهد داد» زیرا رژیم شاه، از این پس وظیفه دارد ژست دموکراتیک به خود بگیرد. شاه پس از آن، به مناسبت های مختلف، تصمیم تازه اش را مبنی بر باز کردن فضای سیاسی مورد تاکید قرار می داد.

او در سخنرانی اسفند 56 در آبادان، در این باره، از موضع قدرت، چنین می گوید:

تصمیم گرفته ایم در ایران، هرچه بیشتر آزادی های فردی به مردم بدهیم. از این آزادی ممکن است کرم های پژمرده کهنه ارتجاع و یا جوجه های پر درنیاورده سرخ، سوء استفاده کنند و خود را به در و دیوار بزنند ولی این حرکات مذبوحانه حتی یک لحظه در برابر ملت مصمم ایران تاثیری ندارد.