تاریخ سرزمین گیلان با تمام فرازوفرودهای آن، تاکنون بارها مورد مطالعه، پژوهش و نگارش قرار گرفته است، اما کمتر پژوهشگری از منظر تزهایی مشخص به بررسی این موضوع پرداخته است. در این کتاب که یکی از دانشورترین تاریخنگاران گیلانی، «ناصر عظیمی» آن را نوشته است، برای نخستینبار تاریخ گیلان به صورتی پیوسته و منسجم، از ابتدای عصر سنگ تا برافتادن رضاشاه، به دور از تعصبات رایج قومی و منطقهای و با دیدی علمی و مستند مورد بررسی قرار گرفته است. کتاب «تاریخ گیلان؛ از برآمدن سردار سپه تا برافتادن رضاشاه» که جلد سوم مجموعه تاریخ گیلان است، به بازه از برآمدن سردار سپه تا برافتادن رضاشاه؛ یعنی دوره پهلوی اول میپردازد که تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در این دوره، پایههای تاریخ مدرن گیلان را بنا نهاد.