تقدیر ایران: انحطاط ایران

هم زمانی که به آن اشاره کردیم، باعث شده است که در بیشتر موارد، برش‌های ما عرضی و به ظاهر در نسبت با تاریخ غرب، ولی در واقع ذیل تاریخ غرب صورت بگیرد. از آن سوی، تبیین مفهوم انحطاط ایران جز در نسبت با آن تحولات تاریخی که منجر به برآمدن عصر جدید در اروپا گردید و جز در نسبت با اَبر طبقۀ بالا برآمده از آن عصر جدید برای اروپا، اگرنه ناممکن، اما سخت و دشوار خواهد بود. این دشواری از آن سبب است؛ که تا طلوع صفویان و آغاز عصر جدید در غرب، تاریخ ایران ذیل تاریخ اروپا نوشته نشد.