کتاب حاضر، در پنج فصل با عناوین ایران امروز در سطح فراکلان؛ ایران امروز در سطح کلان؛ ایران امروز در سطح میانه؛ ایران امروز در سطح جزء و ایران امروز در سطح فروخرد تدوین گردیده و تلاشی است در به تصویر کشیدن منش، روش و بینش ایرانی بر حسب تکون و فروپاشی مستمر شکلبندهای نظام اجتماعی در کشور و مقایسة آن با مطالب مندرج در کتاب «گنج شایگان» اثر «محمدعلی جمالزاده».