خاطرات و ملاحظات سید علی محمد دولت آبادی

این اثر به وقایع دوران مشروطیت ایران و حوادث پانزده سال پس از آن می‌پردازد.

در مقدمۀ اثر می‌خوانیم:

«خاطرات میرزاعلی محمد دولت‌آبادی از روی اصل دفترچه‌های پنج‌گانۀ خط او در این مجموعه به چاپ می‌رسد. این خاطرات به قلم نویسنده‌ای است که خود در مقداری از جریان‌ها دخیل بوده یا آنها را مشاهده کرده بود یا اطلاعات و اخباری از آن پیشامدها شنیده بود. این خاطرات به دو گونه نوشته‌ شده، قسمتی گذشته‌نویسی است اما دفترهای سوم به بعد جنبۀ روزانه یا هفته‌نویسی دارد. این خاطرات دربرگیرندۀ عمده وقایعی است که منتهی به صدور فرمان مشروطیت و سپس واقعۀ به توپ بستن مجلس و ایجاد دورۀ استبداد شد. مولف اغلب در جریان آن وقایع ورود داشته یا مطالبی است که از طرف‌داران سیدعلی بهبهانی و سید محمد طباطبایی و برادر خود میرزا یحیی و نیز ملک‌المتکلمین شنیده بوده و چون از حدوث وقایع آگاهی می یافته در این دفاتر درج ساخته است.»