کتاب زبان اصلی «میدانم چرا پرنده در قفس میخواند» (I Know Why the Caged Bird Sings) اثر «مایا آنجلو» عنوان اولین کتاب از مجموعهی خودزندگینامی این نویسنده و شاعر آمریکایی-آفریقاییتبار است که در سال ۱۹۶۹ منتشر گردید. این کتاب که یک رمان تربیتی و آموزشی است به اوایل زندگی این زن میپردازد و نشان میدهد که چگونه توانایی شخصیت و عشق به ادبیات میتواند با نژادپرستی و ضربات روانی ناشی از آن مقابله نماید. داستان کتاب به زمانی اشاره دارد که نویسنده ۳ ساله است و برادر بزرگترش به جایی فرستاده میشود تا با مادربزرگشان زندگی کند. پایان کتاب نیز مصادف با ۱۶ سالگی مایا است در حالی که خود او اکنون مادر شده است. تشبیه نام کتاب برگرفته از اتفاقاتی است که برای مایا به وقوع میپیوندد و نشان میدهد که چگونه از یک قربانی نژادپرستی با مجموع حقارتها، تبدیل به زن جوانی میشود که شیوهی پاسخ گفتن به تعصبات نژادی را مییابد و هیچگاه سر فرود نمیآورد. این اثر سبب شد که این نویسنده در سراسر جهان مشهور شود. او درباره تبعیض نژادی، تجاوز جنسی و کتک خیلی خوب می داند، اوج داستان شامل توصیف صحنه های رک و پوست کنده و بدون پرده از تجاوز جنسی بود که باعث شد کتاب در برخی کشورها و بود آن در بعضی کتاب خانههای آمریکا منع شود. والدین او وقتی که او سه سال داشت طلاق گرفتند. هر دو والدینش زندگی شخصی خیلی خوبی داشتند. در ابتدا پدرش او و برادرش را به خانه مادر بزرگش فرستاد. بعد از چهار سال بچه ها به خانه مادرشان در سنت-لوییس نقل مکان کردند. «مایا آنجلو» از ضربه های مهلک و بیرحمانه زندگی نجات پیدا کرد و با وجود شرایطهای سخت موفق شد استعداد نویسندگی خود را شکوفا کند، که البته این امر تاثیر به سزایی در زندگی دیگران داشت.