قبله عالم

برای بررسی جامع زندگی ناصرالدین شاه، هم انبوهی از منابعِ اساسی دربارۀ تاریخ سیاسیِ سلطنتش ضروری است، هم بسیاری خاطرات خصوصی، یادداشت های روزانه و سفرنامه های آن زمان. درگیری مستقیم شاه در امور حکومت باعث شد که رد پای او در تمامیِ امور حکومت، از مسائل بسیار مهم گرفته تا موضوع های کاملاً پیش پاافتاده، دیده شود. جنبه های رسمی و غیر رسمی زمام داریِ او به نحوی عجیب درهم تنیده شده است و این کار مورخ را نه تنها در مورد شمول و سازمان دهی تحقیق بلکه در تلاش برای ترسیم مرزهای اقتدار و حدود مداخلۀ شاه هم دشوار می سازد. این وجهۀ سلطنت او، یعنی درآمیختگیِ زندگی خصوصی و شغلی، اگرچه بسیار غنی و سرشار است، عمدتاً نامکشوف مانده است...

... من امیدوارم با تکیه بر منابع دست اول، که اکثراً ناشناخته مانده و به ندرت به کار رفته اند، و نیز با نگاه تازه ای به روایات اصلی که بیش تر    شناخته شده اند، بتوانم سهم خود را به روشِ زندگی نامه نویسی در خاورمیانه و هم به تاریخ نگاری در ایران معاصر ادا کنم.

افسون تاریخ، در چشم این نویسنده، در کلیت آن، در پیچیدگی چند جانبۀ آن، و در واقعیتِ مرموزی است که از پیوند خوردن  وقایع به ظاهر بی ارتباط به دست می آید. از این رو، گاه لازم دیده ام از سدهای حایلی که معمولاً یک اثر تاریخی را در مقوله ای خاص جا می دهند برگذرم تا پیچیدگی شخصیت و دوران ناصرالدین شاه را نمایان سازم.