ماندارن

وقتی که در ساحل رودخانه ای نشستند و دوبرویل از کیفش کاغذ بیرون آورد و مشغول نوشتن شد، هانری گفت:

-شما هنوز همت نوشتن دارید!

آن گفت: معجون عجیبی است. در وسط خرابه های هیروشیما هم کارش را می کند.

-در وسط خرابه های هیروشیما کار می کند.

دوبرویل گفت: چرا نکنم؟ همیشه نقاط ویران وجود داشته و دارد.

خودنویسش را برداشت و لحظه ای همچنان نگاهش را به خلا دوخت. بی گمان در بحبوحه ی چنان ویرانی های تازه ای نوشتن کار ساده ای نبود. عوض آن که مشغول نوشتن شود گفت:

-آه! کاش کمونیست شدن را برای ما ممکن نمی کردند.

آن گفت: کی ها؟

-کمونیست ها! متوجه باشید، نمی دانید این بمب چه وسیله تحمیل وحشتناکی است. فکر نمی کنم آمریکایی ها فردا بروند و یکی از این بمب ها را روی مسکو بیندازند، اما بالاخره ممکن است چنین کاری بکنند و نمی گذارند دنیا این مطلب را فراموش کند. دیگر خودشان را گم خواهند کرد. وقت آن است که دست به دست هم دهیم، نه آن که مثل حالا باز هم همان اشتباهات پیش از جنگ را تکرار کنیم.

هانری گفت: شما می گویید، ما تکرار کنیم. در صورتی که تقصیر از ما نیست.

پیشرفت می کنیم. و حال آن که اگر انشعابی بروز کند، ما هم به اندازه کمونیست ها و حتی بیشتر مسئول آن خواهیم بود زیرا آنان قوی ترین حزب چپ رو را تشکیل می دهند.

هانری گفت: من با شما هم عقیده نیستم.

-درست است که منفورند. اما از نظر ما موضوع فرقی نمی کند، از لحظه ای که ما را دشمن قلمداد کنند، ما دیگر جز دشمنان به شمار می رویم. گفتن این که تقصیر آن هاست، بیهوده است. زیرا چه تقصیر آن ها باشد، ما را به عنوان دشمنان تنها حزب قوی طبقه کارگر فرانسه خواهند شناخت و ما هم درست نقطه مقابل این موضوعیم، می خواهیم در صف دوستان این طبقه قرار بگیریم.