تاریخ جهانی آجر

آجر، این بزرگ‌ترین دستاورد بشری برای رسیدن به پایداری و قوام مکان‌های زندگی؛ به شکل حیرت‌‎انگیزی، قریب به دوازده هزار سال است که بشر ساختمان‌های آجری را ساخته و در آن‌ها ساکن شده‌است و چنان با این ماده‌ی ساختمانی سهل‌الممتنع اخت یافته که گویی همیشه بوده، هست و خواهد بود، به مانند جزء همیشگی جهان پیرامون! اعجاب و اعجاز آجر اما بسیار عمیق‌تر از اینهاست؛ از اعماق تمدن‌های بین‌النهرینی تا کاخ‌ها و معابد عظیم در میانمار، چین و یونان و روم باستان، از بناهای دوران سلجوقی و سامانی و صفوی تا سرتاسر اروپای قرون وسطی و پس‌ازآن تا همین امروز، آجر ماده‌ی اصلی ساخت‌وساز در اکثر قریب به اتفاق جغرافیاهای انسانی بوده‌است. این تنوع و گونه‌گونی مدام در انواع آجر و قابلیت منحصربه‌فردش در جای گرفتن در فرم‌ها و سبک‌های مختلف معماری، موجب شده آن‌قدر ببینیمش که از کنار تاریخش بی‌توجه بگذریم. کتاب «تاریخ جهانی آجر» با هدف به نوشتار درآوردن و بارخوانی تاریخ مهم‌ترین ماده‌ی ساخت‌وساز بشری نوشته شده که تا پیش‌ازاین، تاریخش تاریخ فراموشی بوده‌است! «جیمز دبلیو پی کمپل» با همراهی عکس‌های «ویل پرایس» با سفرهای دور و درازش به سرتاسر جهان، یک تاریخ هنر و معماری نوشته با ایستادن بر سر تاریخ‌نگاری درباره‌ی آجر. این کتاب به این ماده‌ی ساختمانی زیبا، عزیز و به شدت منعطف، هم‌چون همراهی همیشگی نگاه کرده که تا امروز کار درست و دقیقی برای شناختش انجام نشده و به همین دلیل خواندنش، حرکت در مسیری‌ست که انسان فهمید باید مأمنی بادوام و زیبا برای زندگی روی زمین داشته باشد. تاریخ جهانی آجر، هرچند تاریخ رنج‌های پشت تولید آجر در تاریخ انسان نیست ولی نشان می‌دهد که چرا آجر چیزی‌ست مربوط به معماری ما از گذشته‌های بسیار دور تا آینده‌های دورتر.